Om inwoners te ondersteunen, hebben we verschillende armoederegelingen, hulp bij schulden en zetten we activiteiten in gericht op voorlichting en preventie. In het voorjaar van 2019  komen we met een nieuwe nota armoede en schulden dat een kader zal bieden voor een nieuwe aanpak schulden en ook voor de aanpak van armoede. Het coalitieakkoord is het vertrekpunt om deze aanpak samen met partners in de stad verder te ontwikkelen. Medio oktober start dit gesprek met de partners in de stad.

Armoederegelingen
Door de groei van het aantal inwoners van de stad en beter bereik van mensen in armoede zien we het beroep op de armoederegelingen toenemen. In 2019 gaan we de communicatie over de verschillende regelingen beter laten aansluiten bij de leefwereld van inwoners.

De U-pas en de collectieve zorgverzekering voor minima (U-Polis) zijn de basis armoederegelingen waar iedereen met een inkomen tot 125% van de bijstandsnorm gebruik van kan maken. Samen met het nieuwe U-pasbureau maken we in 2019 het gebruik van de U-pas eenvoudiger. We zetten in op toename van het gebruik van de U-pas en geven informatie in de wijk op een begrijpelijke manier. We versterken de samenwerking met verschillende partners. Voor Utrechters met schulden maken we de U-pas toegankelijk.

Zorg en Zekerheid biedt de U-polis sinds 1 januari 2018 aan. In het najaar van 2018 krijgen inwoners, die zijn achtergebleven bij oud collectief verzekeraar Zilveren Kruis de gelegenheid om alsnog over te stappen naar de U-polis per 1 januari 2019. Daarnaast zullen we extra aandacht besteden aan voorlichting aan kwetsbare inwoners, zoals dak- en thuislozen en laaggeletterden, die vragen hebben en/of hulp nodig hebben bij het overstappen.

In het najaar 2018 wordt de Minima Effect Rapportage (MER) van het Nibud aangeboden. Deze rapportage gaat over het kunnen rondkomen van de huishoudens in Utrecht en geeft actuele feiten voor de Utrechtse aanpak, samen met aandachtspunten en adviezen. De rapportage geeft steun voor de huidige aanpak en biedt aanknopingspunten voor bijstelling van de armoederegelingen per januari 2019. Uitgangspunt is hierbij de armoederegelingen eenvoudig en toegankelijk vorm te geven. De MER wordt bovendien, samen met ervaringen uit de stad, gebruikt voor het traject van de ontwikkeling van de nota armoede en schulden.

Hoewel we zien dat steeds meer mensen mee kunnen doen, zien we echter ook dat het aantal kinderen opgroeiend in armoede niet daalt en dat gezinnen met kinderen ouder dan 12 jaar structureel te kort komen. Dit heeft onze nadrukkelijke aandacht en er worden extra middelen geïnvesteerd. We zorgen er zoveel mogelijk voor dat alle kinderen kunnen meedoen en hun talenten kunnen ontwikkelen, ondanks het opgroeien in armoede. Hierbij zoeken we de samenwerking met scholen en andere partners om kinderen financiële vaardigheden aan te leren en hen zoveel mogelijk een stabiele omgeving te bieden.

Schulddienstverlening
We zien een grote opgave op schulden, in Utrecht en landelijk. Uit de inwonersenquête van de Utrecht Monitor 2018 blijkt dat 8% van alle huishoudens betalingsachterstanden en schulden heeft en dat de groep die zegt niet te kunnen rondkomen nog groter is. Dat is niet alleen in Utrecht zo. Daarom gaat er ook veel landelijke aandacht naar dit thema in de periode 2019-2022. Lokaal investeert het college ook zelf extra middelen voor rondkomen en het voorkomen en oplossen van schulden. Komende jaren pakken we schuldenproblematiek met extra aandacht op. We zetten ons maximaal in om steeds meer Utrechters met problematische schulden te bereiken, om hen eerder te bereiken en om te voorkomen dat schulden ontstaan.

Na overleg met partners in Utrecht zien wij vijf lijnen voor de schuldenopgave:

• Uitbreiding vroegsignalering;
• Versterking van de vernieuwende schuldenaanpak;
• Rol overheid en doorbreken van complexiteit;
• Bespreekbaar maken van schulden;
• Innovatie

De ambitie is groot en vraagt om krachten bundelen en samenwerken met partners in de stad en landelijk. In het najaar van 2018 organiseren we ontmoetingen en gaan we samenwerkingen aan met maatschappelijke en commerciële partners in de stad voor gezamenlijke realisatie van de totale schuldenopgave. In het najaar van 2018 ontvangt u hier een raadsbrief over.

De opgave schulden vraagt ook landelijke samenwerking en lobby, zodat er doorbraken kunnen komen in de complexiteit van de systeemwereld (stapeling van boetes, sociaal incasso en advies op beschermingsbewind, onzekerheid rond toeslagen en dergelijke). We zetten in op experimenten en werken mee aan landelijke opschaling. In 2019 kijken we ook naar onszelf, de gemeente als schuldeiser.

In de lokale aanpak, met de toegang via de buurtteams bereiken we meer Utrechters met schulden. We willen daarnaast ook eerder Utrechters met schulden, in een vroeg stadium, bereiken en ze effectief ondersteunen bij hun schulden. Dit doen we onder andere met de aanpak Vroegsignalering. Met deze aanpak bereiken we ook meer inwoners die al problematische schulden hebben, maar hiervoor nog geen hulp hebben gezocht. We bieden vaker een traject aan, en ook vaker een intensiever traject. Op langere termijn verwachten we dat hierdoor de gemiddelde schuldenlast bij de start van de regeling geleidelijk zal dalen en het beroep op beschermingsbewind zal verminderen. In 2019 verwachten we echter nog een toename van inzet van onze instrumenten. Ook is er aandacht voor specifieke doelgroepen, bijvoorbeeld ZZP- ers en jongeren met schulden en het voorkomen van schulden bij statushouders. Er zal een betere verbinding komen tussen de schuldenaanpak en de werkdienstverlening zodat schulden niet langer een belemmering zijn om aan het werk te gaan. In 2017 is het revolverend 'Fonds voor Jongvolwassenen met Problematische Schulden" gestart. Dit fonds is in 2018 positief geëvalueerd. We breiden dit uit in 2019 en verkennen samen met andere gemeenten verdere opschaling.

Het aantal aanvragen bijzondere bijstand voor beschermingsbewind blijft stijgen. De invloed van de gemeente op de kosten is beperkt. We zetten in op daling van het aantal aanvragen beschermingsbewind binnen de bijzondere bijstand door het opzetten van de alternatieve lichtere voorziening, samenwerking met bewindvoerders en de rechtbank, en door lobby en samenwerking met bewindvoerders en de rechtbank, en door lobby en samenwerking met het Rijk.