Utrecht wil een gezonde stad zijn met inwoners die zich gezond voelen. We zien dat gezondheidsvaardigheden en een gezonde leefstijl van invloed zijn op een leven in een goed ervaren gezondheid.

Vergroten van toegankelijkheid van zorg, de preventieprogramma’s en gezondheidsbevordering
In 2019 zetten we samen met de stad verder in op het vergroten van de toegankelijkheid van zorg, de preventieprogramma’s en activiteiten voor gezondheidsbevordering. Hierbij staat 'het aansluiten' bij inwoners met lage gezondheidsvaardigheden centraal. We zien dat voor een deel van de inwoners de (digitale) systeemwereld voor zorg en ondersteuning te complex is en daardoor niet toegankelijk. Terwijl deze groep juist vaker een beroep doet op deze zorg en ondersteuning. We werken daarom samen met inwoners en partners uit de stad aan het vergroten van de toegankelijkheid van voorzieningen en zorg. We zetten hierbij het perspectief van de inwoner centraal en we baseren ons op recente kennis en inzichten uit de gedragswetenschappen, zoals beschreven door de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in het rapport ‘Weten is nog geen doen’ (2017).

We brengen in 2019 verder in beeld wat er in de stad al gebeurt om de zorg, de preventieprogramma’s en activiteiten voor gezondheidsbevordering toegankelijker maken. Op basis van dit beeld dragen we waar nodig bij aan:

• Het vergroten van de kennis, expertise en het bewustzijn van professionals over welke uitdagingen inwoners met lage gezondheidsvaardigheden hebben.
• Het versterken van de vaardigheden van deze professionals om aan te sluiten bij inwoners met lage vaardigheden en zo ook aan hen goede zorg en ondersteuning te bieden.
• Het vergroten van de toegankelijkheid van de (digitale)systeemwereld, zodat deze ook voor inwoners met lage gezondheidsvaardigheden toegankelijk en begrijpelijk is.

Dit doen wij door het delen van kennis, het versterken van de netwerken en het ondersteunen van initiatieven in de stad die de toegankelijkheid van voorzieningen en zorg vergroten. Wij blijven hierbij samen met partners zoeken hoe we technologische ontwikkelingen kunnen benutten om de (preventieve) gezondheidszorg toegankelijker te maken voor inwoners met lage gezondheidsvaardigheden.
Ook bij onze eigen activiteiten en aanbod werken we aan het vergroten van de toegankelijkheid. We hebben hierbij aandacht voor specifieke groepen inwoners, bijvoorbeeld jongvolwassenen, ouderen, kwetsbare gezinnen en volwassenen, vluchtelingen en andere inwoners met een migratieachtergrond.

Steunen van de netwerken en initiatieven
We blijven bijdragen aan het versterken van de netwerken en initiatieven in de stad die zich richten op het versterken van gezondheidsvaardigheden of leefstijl van inwoners. We zien dat leefstijlthema’s vaak de ingang zijn om integraal te werken aan gezondheidsbevordering en het vergroten van gezondheidsvaardigheden. Wij werken samen met partners zoals scholen, gezondheidscentra, vrijwilligersorganisaties, kennisinstituten en inwoners aan actuele gezondheidsthema’s in de stad. Waar mogelijk brengen we initiatieven in een buurt of wijk samen zodat ze elkaar kunnen versterken. Wij hebben hierbij een adviserende, ondersteunde, verbindende en/of een faciliterende rol en brengen onze kennis en expertise over gezondheid in. Voorbeelden zijn:

• Het ondersteunen van scholen vanuit de JGZ bij het stimuleren van een gezonde leefstijl van leerlingen. Het gaat hierbij om thema’s zoals seksuele of psychische gezondheid, gezonde voeding of sport en bewegen.
• Het actief ondersteunen van activiteiten om de taalvaardigheid te vergroten. Zoals in Overvecht de Taalalliantie en in Zuidwest de Taalcampagne. Partners als de Bibliotheek en Taal doet Meer vervullen hierbij een actieve rol.
• Bekendheid geven aan pilots zoals Welzijn op Recept, dit loopt in Overvecht, Zuilen en Ondiep.
• Het versterken van de samenwerking rond psychische gezondheid van inwoners met een Turkse achtergrond in Overvecht, waarbij wordt bijgedragen aan het bespreekbaar maken van psychische gezondheid en doorverwijzing wordt vergemakkelijkt.
• Het meebouwen aan een netwerk van professionals rond Gezonde Leefstijl in Zuilen en Ondiep door het samen met bewoners zichtbaar maken wat bewoners met grote achterstanden nodig hebben om stappen te zetten richting gezond leven, rondom het thema 'Zet een stap'.

Continueren activiteiten op actuele gezonde leefstijlthema’s.
Samen met de partners, inwoners en initiatiefnemers in de stad verkennen we hoe we verder de omslag kunnen maken naar de aanpak van onderliggende oorzaken van een ongezonde leefstijl.
We gaan door met lopende activiteiten op leefstijlthema’s als Gezond Gewicht en de uitvoering van de Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg (ASG) regeling. In 2019 gaan we samenwerken met GGD regio Utrecht als één Centrum Seksuele Gezondheid (CSG). Er is één loket voor toegang tot de soa- en seksualiteitsspreekuren. Het CSG is herkenbaar, betrouwbaar en we handelen volgens één vaste werkwijze.

In lijn met de Sportnota 'Utrecht sportief en gezond' zetten wij in op het stimuleren van initiatieven op het gebied van sporten en bewegen om gezondheidsvaardigheden te vergroten, een gezonde leefstijl te bevorderen en gezondheidsverschillen te verkleinen. De JGZ besteedt aandacht aan sport en bewegen in consulten. Samen met het Wilhelmina Kinderziekenhuis houden we bijvoorbeeld een sportadviesspreekuur voor kinderen met een chronische aandoening die graag willen sporten maar dat nu niet doen. We faciliteren de nieuwe stedelijke sportorganisatie Sport Utrecht (voorheen VSU en Harten voor Sport). Sport Utrecht bevordert een gezonde leefstijl van bewoners, bijvoorbeeld door inzet van vitaliteitsmakelaars (beweegmakelaars met aanvullende taken op het gebied van voeding en ontspanning die jeugd en volwassenen ondersteunen bij het vormgeven van een gezonde leefstijl). Daarnaast werkt Sport Utrecht aan het bevorderen van gezonde sportverenigingen.

Ook blijven wij een rookvrije generatie stimuleren samen met partners in de stad. Hierbij geven we extra aandacht aan 'De Rookvrije Start'. Het doel is dat (aanstaande) ouders stoppen met roken en rookvrij blijven. We geven uitvoering aan een alcoholbeleid waarin zowel naleving en handhaving als preventie belangrijk is. Het uitgangspunt is: onder de achttien jaar geen druppel, boven de achttien gebruik van alcohol met mate. Begin 2019 komen we met een nieuw Preventie en Handhavingsplan (2019-2022). Het regeerakkoord biedt ruimte voor lokale experimenten met de verkoop van gereguleerde wietteelt. Met de raadsmotie 'De Wiethouder Wint' in het achterhoofd, zet Utrecht zich actief in bij de ontwikkeling van wet- en regelgeving voor experimenten. Deze experimenten zijn gericht op de doelstellingen die in de raad zijn vastgelegd: het vergroten van gezondheid, wijkveiligheid en het bestrijden van illegale teelt door criminele organisatie.