De belevingswereld van alle inwoners staat centraal. Wij willen dat nog meer Utrechters meedenken en meebeslissen over onderwerpen die hen aangaan, ook mensen die dat niet snel uit zichzelf doen. Wij benaderen de mensen zowel fysiek als digitaal en zorgen dat onze gesprekspartners een goede afspiegeling van de buurt en wijk zijn. Kennis, ervaring en energie van de stad geven we ruimte. Daarbij zijn wij duidelijk over randvoorwaarden, financiële mogelijkheden en besluitvorming. Onze beleids- en beheerinstrumenten willen we flexibeler maken, zodat initiatieven met maatschappelijke waarden kunnen verduurzamen. Dit is verder uitgewerkt in het hoofdstuk Bewoners en Bestuur.

Diversiteit
We werken onverminderd aan een inclusieve organisatie die de spiegel van de stad is. We (h)erkennen, waarderen en benutten verschillen. Een divers personeelsbestand maakt het gemakkelijker voor anderen om met ons samen te werken en andersom.
In 2019 richten we onze arbeidsmarktcommunicatie nog meer op het aantrekken van divers personeel. We gebruiken hiervoor nieuwe wervingskanalen en -methodieken om onze vacatures onder de aandacht te brengen van verschillende doelgroepen. Daarbij benutten we nog meer de netwerken van onze bi-culturele collega’s. In de trainingen van 2019 voor leidinggevenden specifiek voor inclusief leiderschap en door divers samengestelde wervings- en selectiecommissies stimuleren we ook de diversiteit in de organisatie. Met het traineeprogramma en de Jongerenpool (tien jongeren die hun eigen ‘bedrijf’ runnen binnen de organisatie) blijven we werken aan de verjonging van de organisatie. Met het traineeprogramma stimuleren we eveneens de diversiteit van de organisatie. In de twee huidige traineegroepen heeft 30, respectievelijk 40% van de trainees een bi-culturele achtergrond. Met het continueren van deze ambitie werken we aan een potentieel van bi-culturele talenten die de komende jaren kunnen en zullen doorstromen naar de hogere functieschalen.
Ook buiten deze specifieke programma’s is er een aanzienlijke verjonging gaande: in 2017 was van alle nieuwe instroom (316 fte) 57% jonger dan 35 jaar. De gemiddelde leeftijd is gedaald van 47,7 jaar in 2015 naar 47,0 jaar in 2017.

Afstand tot de arbeidsmarkt
Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt hebben vaak moeite om een baan te vinden. Daarom heeft het kabinet met de organisaties voor werkgevers en werknemers de banenafspraak opgesteld. Met de uitvoering daarvan geven we concreet invulling aan een diverse en inclusieve organisatie. Met het activeren van de quotumregeling voor de banenafspraak werd voor Utrecht het aantal voor 1 januari 2024 te realiseren banen verhoogd van 125 naar 161. Daarvoor zijn middelen voor loonkostensubsidie en/of begeleiding op de werkplek beschikbaar. De praktijk laat zien dat het moeilijk is de aantallen die de banenafspraak/quotumregeling vraagt breed in de organisatie in te vullen. De werkzaamheden voor mensen uit de doelgroep zijn over het algemeen uitvoerend van aard en worden veelal uitgevoerd bij Stadsbedrijven of bij Facilitair en Huisvesting. We willen waar mogelijk ook andere functies realiseren.
Ruim 74 medewerkers, in dienst bij de gemeente of Utrechtse Werkvoorziening, telden al mee in het kader van de banenafspraak. Het is nog onduidelijk of medewerkers in dienst bij UW, maar werkzaam bij de gemeente, in de statistieken mochten worden opgenomen. Daarover voeren we overleg met UWV en SZW.

Er zijn ook groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt die niet onder de banenafspraak vallen. Daar willen we ook expliciet aandacht aan besteden. We willen een Utrechtse ambitie formuleren voor beide groepen. We gaan onderzoeken hoe we meer kunnen doen om hiervoor een baan in onze organisatie te realiseren. De uitkomsten van het overleg met UWV en SZW betrekken we daarbij.

MBO vraagstuk
De komende jaren verandert het aanbod van werk voor ambtenaren die op MBO-niveau (of lager) geschoold zijn. Door meer datagedreven sturing, digitalisering, automatisering en robotisering van werkzaamheden komt een deel van de werkzaamheden op MBO-niveau onder druk te staan. Tegelijkertijd zien we dat er behoefte is aan nieuwe MBO-functies (die vaak wat complexer van aard zijn; denk aan data-scientist of app-ontwikkelaar) of dat de gemeente de inzet van bepaalde bestaande MBO-functies uitbreidt. Deze ontwikkelingen vragen om specifieke aandacht. We willen namelijk graag dat collega’s op MBO-niveau zich kunnen blijven inzetten voor de opgaven van de stad. Hun leidinggevenden maken daar inmiddels werk van. Door in beeld te brengen welke bestaande functies op termijn verdwijnen en welke nieuwe functies er bij komen. Zij voeren daar met medewerkers die het betreft gesprekken over. Groepen van collega’s met MBO-functies denken en praten hierover mee. Leidinggevenden voeren individuele gesprekken met medewerkers over welk werk zij in de toekomst willen en kunnen doen en wat zij daarvoor te leren hebben. Teamleiders volgen trainingen om die gesprekken op een goede manier te kunnen voeren. In 2019 gaan we door met deze aanpak. Onder andere door in beeld te houden welke verwachtingen we hebben van vraag en aanbod van werkzaamheden op MBO-niveau. We kijken daarbij ook naar werkzaamheden die meer praktisch van aard zijn.

Meer open en transparante gemeente
Gemeente Utrecht onderneemt op dit moment al verschillende activiteiten gericht op een meer open en transparante gemeente (volgens de uitgangspunten van initiatiefvoorstel Wet Open Overheid). Het initiatiefvoorstel Wet Open Overheid heeft als doel om overheden en semioverheden transparanter te maken om zo het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische rechtsstaat, de burger, het bestuur en economische ontwikkeling beter te dienen.

Om toe te werken naar de uitgangspunten van de Wet Open Overheid gaan we meer categorieën van Utrechtse informatie openbaar maken. Daarnaast werken we toe naar een betere informatiehuishouding waardoor het publiceren van informatie sneller en laagdrempeliger wordt. Andere Utrechtse ‘open initiatieven’ zijn open raadsinformatie, open WOB, dataset inventarisatie en pilot anonimiseren privacygevoelige informatie door middel van tekstanalyse. Doel voor het komende jaar is om in kaart te brengen wat er binnen de gemeente Utrecht nog meer nodig is om te voldoen aan de uitgangspunten van de Wet Open Overheid.
Bij deze ‘open initiatieven’ werken we samen met verschillende landelijke partijen (andere gemeenten, provincies, BZK, VNG en Open State Foundation). Het komende jaar zal nog meer gezocht worden naar initiatieven gericht op een meer open en transparante gemeente in samenwerking met bovengenoemde partijen. De Utrechtse informatiecommissaris vervult hierin een faciliterende rol. We werken toe naar “openbaarheid van informatie is een uitgangspunt” als leidend principe en gaan werken met ethische impact assessments ten behoeve van privacyvraagstukken.

Specifiek rondom open data gaan we verder met het proactief ontsluiten van open datasets in de gemeentelijke organisatie. Hierbij ligt de nadruk op ‘vraaggerichte open data’, namelijk een concreet vraagstuk centraal stellen en daarbij open data als middel inzetten om nieuwe inzichten en oplossingen te genereren. Deze aanpak heeft bij meerdere vraagstukken al goed gewerkt, waaronder het traject Gezonde Balans in de Binnenstad. Hierbij hebben bewoners, ondernemers en ambtenaren samen open data over de binnenstad (bijvoorbeeld over huishoudens, overlast, verkeer en veiligheid) bekeken en er duiding aan gegeven. Dit leverde voor alle deelnemers nieuwe inzichten op met betrekking tot de balans tussen leefbaarheid en levendigheid in de binnenstad.

Belangrijk speerpunt is het automatisch publiceren van datasets, vanuit een bronsysteem naar het dataplatform. Hiervoor zijn al verschillende initiatieven gaande in de organisatie, deze zullen het komende jaar worden uitgebreid. Daarnaast ligt de focus op integraal datamanagement, waarbij de samenhang tussen open data, privacy, informatiebeveiliging en archivering van groot belang is om een informatiegerelateerd vraagstuk te benaderen. Hiervoor zullen een aantal initiatieven plaatsvinden om het bewustzijn rond integraal datamanagement in de organisatie te vergroten.